Αριστερή Ενότητα Τρίπολης: Μία ψήφος μόνο φτάνει δημοκράτη να με κάνει (;)

Who is who

H Αριστερή Ενότητα είναι μία δικτύωση αυτόνομων αριστερών σχημάτων με πολιτική και συνδικαλιστική δράση εντός του πανεπιστημίου. Αποτελεί μία ανοιχτή συλλογικότητα με οριζόντιες διαδικασίες, που προασπίζεται την ενότητα της Αριστεράς και του κινήματος και που συνδέεται οργανικά με τα κοινωνικά κινήματα και την ριζοσπαστική αριστερά. Προσπαθώντας να κτίσουμε το πανεπιστήμιο των αναγκών μας αλλά και την κοινωνία των ονείρων μας, παλεύουμε για τον μετασχηματισμό του κοινωνικού μας χώρου και δίνουμε τις μάχες της γενιάς μας με στρατηγική επιλογή τη δημοκρατία.

Που βρισκόμαστε;

Στις 25 του Γενάρη ήρθαν να αποτυπωθούν υπό την μορφή μιας πολιτικής ανατροπής στην Ελλάδα οι διάφορες κοινωνικές και κινηματικές διεργασίες που είχαν λάβει χώρα τα τελευταία χρόνια του μνημονιακού καθεστώτος. Η εκλογή του ΣΥ.ΡΙΖ.Α στην κυβέρνηση της χώρας αποτέλεσε μια έμπρακτη αμφισβήτηση εκ μέρους του ελληνικού εκλογικού σώματος των πολιτικών της ακραίας λιτότητας και της κανονικοποίησης του κράτους έκτακτης ανάγκης. Aυτή η πολιτική ανατροπή, μαζί με την απαραίτητη άνθηση των κινημάτων, οφείλει να εξυπηρετήσει την ανάγκη για αξιοποίηση και περαιτέρω διεύρυνση των αντιφάσεων και ρηγμάτων εντός του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου στρατοπέδου.

Η ιστορική αυτή ευτυχής αλλαγή εντούτοις δεν ήρθε να λήξει τίποτα. Ούτε την ταξική πάλη, ούτε την αντιφασιστική – αντιρατσιστική – αντισεξιστική. Τα συντηρητικά αντανακλαστικά και τα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα επί παντός επιστητού είναι εδώ, καλά θρονιασμένα σε μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, και είναι δουλειά των διαφόρων κινημάτων να τα διαγνώσουν και να τα μετασχηματίσουν.

Το πανεπιστήμιο

Το πανεπιστήμιο, αν και οργανικό κομμάτι της κοινωνίας, αποτελούσε ανέκαθεν μια ιδιαίτερη συνθήκη. Στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε την κατάσταση στο πανεπιστήμιο του σήμερα και στη συνέχεια να δούμε τον δικό μας ρόλο μέσα σε αυτό ως φοιτητές και φοιτήτριες δεν μπορούμε παρά να στρέψουμε το βλέμμα έξω από αυτό και συγκεκριμένα στις πολιτικές που εφαρμόστηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Η καπιταλιστική κρίση και οι μνημονιακές πολιτικές που την εμβάθυναν οδήγησαν στην ανεργία και την κοινωνική εξαθλίωση τη μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού, ενώ ισχυρότατη ήταν και η επίθεση που δέχτηκε η νεολαία. Τα εργασιακά δικαιώματα διαλύθηκαν ενώ δημιουργήθηκαν οι πιο γόνιμες συνθήκες για την άνοδο του φασισμού. Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά την Τριτοβάθμια εκπαίδευση και το μετασχηματισμό που της έμελλε να υποστεί, ώστε να είναι πλήρως εναρμονισμένη με τα νεοφιλελεύθερα συμφέροντα, ο κατάλογος είναι μακρύς και κρατάει χρόνια.

Ήταν το έτος 1999 και το τοπίο ευρωπαϊκό ότν υπογράφηκε η συνθήκη της Μπολόνια, που στόχευε στην κατάτμηση των ακαδημαϊκών αντικειμένων και την κρατική υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Με οδηγό το ιδιωτικό κεφάλαιο και συνοδηγό τις μνημονιακές κυβερνήσεις, στην Ελλάδα η εφαρμογή της συνθήκης ονομάστηκε νόμος-πλαίσιο και οι υπογράφοντες αυτής Διαμαντοπούλου και Αρβανιτόπουλος. Και κάπως έτσι αρχίσαμε να μετράμε τα χρόνια των σπουδών μας, τα δωρεάν συγγράμματα, ακόμα και τα δόντια μας πολλές φορές και να μας βγαίνουνε μισά. Η αγορά την οποία όφειλε πλέον να υπηρετεί και το ελληνικό πανεπιστήμιο ζητούσε από τους φοιτητές-πελάτες της την απόκτηση δεξιοτήτων χωρίς συγκεκριμένο επιστημονικό υπόβαθρο. Παράλληλα, δεν έλειψαν οι περικοπές στη φοιτητική μέριμνα, οι ιδιωτικοποιήσεις και η εισαγωγή εργολαβιών στο πανεπιστήμιο που οδηγούσαν ευθέως στη μετάλλαξη του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του πανεπιστημίου. Η μετάλλαξη βέβαια του πανεπιστημίου δεν έμεινε μόνο στους ταξικούς φραγμούς που επιβλήθηκαν αλλά πέρασε και στην εναρμόνιση του με το δόγμα «νόμος και τάξη».

Την προσωποποίηση αυτού του δόγματος αποτέλεσε ο πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ Θ. Φορτσάκης. Εκτός από την πρωτοφανή καταστολή που επέβαλε, προσπάθησε να διαλύσει τις συλλογικές διαδικασίες του φοιτητικού σώματος. Ουσιαστικά, η αυταρχική επιβολή αυτής της αρχής, ότι δηλαδή η πολιτική εντός του πανεπιστημίου είναι μια παθογένεια προς θεραπεία, επιχειρούσε να διαμορφώσει μια νέα ταυτότητα φοιτητή εμποτισμένου από όλα τα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα περί «ατομικού δρόμου», τεχνοκρατισμού και ορθολογικότητας. Ιδεολογική επίθεση που υπήρξε αλληλοσυμπληρούμενη με την ολοένα και επεκτεινόμενη ιδιωτικοποίηση πτυχών του πανεπιστημίου το προηγούμενο διάστημα.

Το έργο της γείωσης αυτών των ιδεολογημάτων και πολιτικών και της εξασφάλισης συναίνεσης για την εφαρμογή τους ανέλαβαν επί χρόνια οι καθεστωτικές παρατάξεις της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ ή δήθεν ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ με κυριότερο εργαλείο τους την απαξίωση των συλλογικών πολιτικών διαδικασιών των συλλόγων.

Τι θέλουμε τελοσπάντων;

Το πανεπιστήμιο δεν είναι χώρος προσωρινός, των μαθημάτων και των εξεταστικών. Είναι μια χρονική περίοδος και ένας χώρος που μας διαμορφώνει και μας σημαδεύει. Με αυτήν την έννοια, αξίζει να παλεύουμε να τον φτιάξουμε σύμφωνα με τις ανάγκες μας. Ανάγκες όμως που δεν εξαντλούνται στη δωρεάν και δημόσια παιδεία. Πράγματι η υπεράσπιση του καθολικού δικαιώματος στην παιδεία δεν είναι ζήτημα εμμονής κι αναξιοκρατίας: είναι ζήτημα δημοκρατίας και ίσων ευκαιριών που εξασφαλίζονται με δωρεάν σίτιση, στέγαση, συγγράμματα και μεταφορές. Παρόλα αυτά, οι ανάγκες των φοιτητών/τριών δεν εξαντλούνται και δεν πρέπει να εξαντλούνται στη δωρεάν μέριμνα προκειμένου να σπουδάζουν απρόσκοπτα. Αλλά και στην κατοχή των μέσων για να οικοδομούν απρόσκοπτα και μια καλύτερη κοινωνία. Κι αυτό καθιστά απαραίτητη τη δημοκρατία σε όλο το φάσμα των διαδικασιών εντός της πανεπιστημιακής κοινότητας και την ύπαρξη μιας συλλογικής δημόσιας σφαίρας. Τόσο τα όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου όσο και οι Γενικές Συνελεύσεις των Συλλόγων πρέπει να γίνουν κύτταρα φοιτητικής συμμετοχής και αλληλεπίδρασης των ατόμων που συγκροτούν το φοιτητικό σώμα. Το τριτοβάθμιο όργανο, την δημιουργία του οποίου πρέπει να διεκδικήσουμε το επόμενο διάστημα, θα παρέχει νέα πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης και οργάνωσης του φοιτητικού κινήματος.

Με αυτήν την έννοια, το πανεπιστήμιο είναι και χώρος πολιτικοποίησης και κοινωνικοποίησης. Ένα πανεπιστήμιο δομημένο σύμφωνα με τις ανάγκες των φοιτητών/τριών έχει ως συγκροτητικό του στοιχείο χώρους ελευθερίας για φοιτητικές πρωτοβουλίες κοινωνικού – πολιτιστικού περιεχομένου. Από βιβλιοθήκες μέχρι δίκτυα αλληλεγγύης. Αυτή η διάσταση περιλαμβάνει και τους αγώνες, φοιτητικούς και κοινωνικούς, που επιλέγουν το πανεπιστήμιο ως κέντρο αγώνα, λόγω της συμβολικής και ιστορικής του σημασίας, και στόχο έχουν την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των αδικημένων. Αυτονόητο είναι πως το άσυλο θα πρέπει να μείνει απαράβατο υπό την υπεράσπιση των δομών της ακαδημαϊκής κοινότητας.

Το πανεπιστήμιο όμως δεν είναι και δεν μπορεί να είναι μια όαση στην έρημο της κοινωνίας. Οι αγώνες για την οικοδόμηση του πανεπιστημίου των αναγκών μας πρέπει να συνδεθούν με τους αγώνες για την κοινωνία των ονείρων μας. Ακόμα και στο πλαίσιο αυτό της συντελεσμένης ανατροπής στο εγχώριο πολιτικό επίπεδο τίποτα δεν έχει τελειώσει οριστικά. Το διεθνές σκηνικό, όπως και το εγχώριο αστικό μπλοκ με τις διάφορες εκφάνσεις του, είναι σε μεγάλο βαθμό δυστοπικό χωρίς να λείπουν βεβαίως οι ρωγμές. Αυτές τις ρωγμές οφείλουν με ανυποχώρητους αγώνες τα κινήματα να διευρύνουν και να αξιοποιήσουν μέχρι να διαλυθεί ολοσχερώς το νεοφιλελεύθερο και ακροδεξιό μωσαϊκό.

Αγώνες μαζικοί, οργανωμένοι δημοκρατικά, που θα στοχεύουν στον συνολικό και ριζικό κοινωνικό μετασχηματισμό αλλά ταυτόχρονα δεν θα αμελούν να στήνουν νίκες και στο σήμερα. Με θετικά προτάγματα, αφήνοντας πίσω τον αμυντισμό, παίρνοντας ό,τι μας αξίζει!

Ο τίτλος

Η απάντηση είναι όχι. Κι αυτό γιατί η δημοκρατία δεν είναι εργαλείο προς χρήση αλλά προϋπόθεση και συνθήκη της κοινωνίας που ονειρευόμαστε να οικοδομήσουμε. Γιατί η δημοκρατία δεν είναι ευκαιριακός τακτικισμός αλλά στρατηγική επιλογή για το πώς οργανωνόμαστε και αγωνιζόμαστε συλλογικά. Με αυτή την έννοια, μια ψήφος μόνο δεν φτάνει δημοκράτη να σε κάνει. Σου δίνει μάλλον την ευκαιρία. Από εκεί και πέρα πρέπει να συμμετέχεις, να συζητάς, να ενημερώνεσαι, να αγωνίζεσαι. Άλλωστε η δημοκρατία δεν είναι κατάσταση αλλά διακύβευμα και επομένως η εγρήγορση όρος ύπαρξης της.